Navigatiepagina's zijn om te navigeren, niet om te informeren

Navigeren en informeren

Bezoekers van sites besteden een aanzienlijk deel van hun tijd aan navigeren, op zoek naar de pagina met informatie die ze nodig hebben. Om dit navigeren makkelijk te maken, gebruiken veel websites navigatiepagina's. Bijvoorbeeld de gemeente Roosendaal gebruikt de navigatiepagina 'Afval' voor de onderwerpen:

• Huishoudelijk afval
• Grofvuil laten ophalen
• Afvalstoffenheffing
• Afval brengen
• Ja/nee- of nee/nee-sticker

Zo'n pagina noemen wij een navigatiepagina of categorie-pagina. Het doel van deze pagina is mensen doorverwijzen naar een andere pagina. Bij de Nielsen Norman Group noemen ze dit de category-landing page.

Voorbeeld navigatiepagina gemeente Roosendaal (onderwerp afval)

Naast navigatiepagina's zijn er ook contentpagina's of informatiepagina's. Dit zijn de pagina's waarop bezoekers een antwoord vinden op een vraag. Bij de Nielsen Norman Group noemen ze dit de content-focused page. Bijvoorbeeld de pagina 'Grofvuil laten ophalen':

Deze pagina's informeren de bezoeker over 1 onderwerp. Anders gezegd: met deze pagina kan de bezoeker zijn taak uitvoeren.

Er zijn nog andere soorten pagina's, zoals een homepage, een zoekresultatenpagina of een formulier. Voor dit artikel zijn die niet relevant en we bespreken ze daarom hier verder niet.

Gebruik geen mengvorm

Veel sites maken op een pagina niet de expliciete keuze tussen navigeren of informeren. De pagina wordt dan een mengvorm. Problemen hierbij zijn:

• Het navigeren is moeilijker, want er is andere informatie die afleidt.
• Vaak staat de informatie ook op andere pagina's. Er ontstaat zo dus dubbele informatie.

We leggen het hieronder nog uit met 2 voorbeelden.

Voorbeeld mengvorm op Agentschap Telecom

Het Agentschap Telecom gebruikte op de pagina Scheepvaart een mengvorm, zie hieronder. In het submenu links staan de onderwerpen die binnen de categorie Scheepvaart vallen, zoals Beroepsvaart, Pleziervaart en Registreren.

Voorbeeld mengvorm navigeren en informeren (Scheepvaart, Agentschap Telecom)

De pagina zou eigenlijk alleen deze onderwerpen moeten ontsluiten, maar de pagina bevat een uitgebreide tekst over van alles. En al deze informatie is ook te vinden in de pagina's van de afzonderlijke onderwerpen. De pagina is dus eigenlijk een mengeling van navigeren en informeren.

De pagina wordt gebruiksvriendelijker als je deze enkel inricht op navigeren. De stappen:

1. Plaats de onderwerpen direct onder de kop Scheepvaart. Dit kan in de vorm van microcontent (aanklikbare titel en een korte snippet tekst) of enkel een link.
2. Haal de rest van de informatie daaronder weg, zoals:
   • Wet- en regelgeving
   • Wat leest of regelt u hier?
   • Maritieme nieuwsbrief
   • Blokje met printen en delen

Voorbeeld mengvorm op Rijksinstituut voor Identiteitsgegevens

Nog een voorbeeld van een mengvorm vinden we op de pagina Reisdocumenten op de website van het Rijksinstituut voor Identiteitsgegevens. Hier is geprobeerd om een informatieve pagina te combineren met navigatie. Resultaat: een rommelige lay-out, teveel informatie, slecht scanbaar. Er is van alles toegevoegd, wat de pagina erg onduidelijk maakt.

Voorbeeld mengvorm (Reisdocumenten, RVIG)

De pagina kan beter. Er kan heel veel weg:

• Submenu bovenaan: Overzicht, Inhoud, Nieuws, Documenten, Vraag en antwoord
• Slider met foto
• Inleidende alinea ('Nederlandse burgers reizen en identificeren …')
• Nieuws
• Uitgelicht
• Zie ook
• Deel deze pagina (Twitter, Facebook, Tumblr, Google +)

In feite staat al deze informatie op andere pagina's of is de informatie niet relevant voor de bezoeker. Het is vooral zenderinformatie: informatie die het RVIG graag kwijt wil, maar waar niemand voor komt.

Wat overblijft zijn de 5 links. Maak daar goede microcontent van: aanklikbare titel en een betekenisvolle tekstsnippet.

Redesign pagina naar navigatiepagina (Reisdocumenten, RVIG)

Ideale opbouw navigatiepagina

De ideale navigatiepagina bestaat uit een titel en aanklikbare blokjes microcontent. Eventueel staat er nog een lead direct na de titel. Belangrijk is dat zo'n blokje microcontent voldoende informatief is voor de bezoeker. Bij voorkeur bestaat het uit een titel en een snippet tekst (60 tot 90 tekens). Voor minder belangrijke onderwerpen kun je ook enkel een link gebruiken. Hieronder een goed voorbeeld van microcontent op de website van de gemeente Vught.

Voorbeeld microcontent (Gemeente Vught)

Amsterdam heeft ook een mooie vorm gekozen: op de pagina Afval staan de belangrijkste items (de toptaken) er met een titel en een snippet tekst, de overige items staan er als links. Eronder staat nog Nieuws en de mogelijkheid om de pagina te delen op bijvoorbeeld Facebook en Twitter. Die informatie mag weg. Zo blijft er een krachtige, korte navigatiepagina.

Navigatiepagina gemeente Amsterdam

Het kan zijn dat je niet wil dat mensen via Google op de navigatiepagina komen. Immers, het is vaak logischer als ze op de diepergelegen contentpagina komen. Als je dat wil, gebruik daarvoor de metatag robots met de waarde 'noindex, follow'. Daarmee vraag je aan zoekmachines om de pagina niet te indexeren, maar om de links op de pagina wel te volgen. De code is als volgt:

Navigeren: pagina of menu

Je kunt het navigeren aanbieden via een pagina of met een mega-menu. Gemeenten gebruiken hier vaak een pagina voor, zoals in het voorbeeld van Roosendaal.

De NS doet dit met een mega-menu (zie hieronder). Zulke menu's lijken misschien niet handig, maar blijken heel gebruiksvriendelijk.

Voorbeeld mega-dropdownmenu (NS)

Je kunt dus een pagina of een mega-menu gebruiken om jouw bezoekers te helpen bij het navigeren.

Navigatiepagina met categorieën

Soms verwijst een navigatiepagina weer naar andere navigatiepagina's. Op dergelijke pagina's kan de snippettekst ook bestaan uit losse links die het mogelijk maken om direct naar de diepergelegen contentpagina te gaan. Deze oplossing had de oude website van de gemeente Best, zie hieronder.

Voorbeeld microcontent bij verwijzen naar categorie-pagina (Gemeente Best, oude site)

Deze vorm faciliteert wat Gerry McGovern noemt 'make it doable from the homepage': bezoekers kunnen nu vanaf de homepage direct naar de pagina toe die ze nodig hebben.

Gebruik categorieën die logisch zijn voor de bezoeker

Slechte categorieën zijn bijvoorbeeld:

• globale, nietszeggende categorieën, zoals Documenten, Video's, Onderwerpen
• categorieën ingedeeld op doelgroep (een doelgroepindeling is zelden zinvol)
• categorieën ingedeeld op de organisatiestructuur

Goede categorieën zijn bijvoorbeeld:

• Laptops (Coolblue)
• Abonnementen (NS)
• Paspoort, rijbewijs en ID-kaart (gemeente Roosendaal)
• Artikelen, Trainingen en E-books (onze eigen site)

Tips voor de indeling van de content

• Kies de onderwerpen waar mensen voor naar jouw site komen.
• Gebruik betekenisvolle, logische titels, zodat bezoekers weten wat ze daar kunnen vinden.
• Kies onderwerpen die elkaar uitsluiten. De snippet tekst kan helpen om dit duidelijker te maken.

Een grote valkuil is om content te bieden waar bezoekers niet voor komen, dus organisatiegerichte content. Soms heb je informatie die je als organisatie graag kwijt wil. Met het core model kun je deze content op de juiste plaats in je website plaatsen.

Conclusie: kies voor navigeren óf informatie, niet allebei

• Zet op een navigatiepagina alleen content om te navigeren, verwijder alle informatie die niet helpt bij het navigeren.
• Maak de content klantgericht:
  • Kies categorieën die aansluiten bij de taak van de klant.
  • Kies onderwerpen die aansluiten bij de taak van de klant.
  • Gebruik de woorden die jouw klanten ook gebruiken.